Platon’un Devlet diyaloğu üzerine İbn Rüşd’ün yazdığı metnin (Rosenthal’in ifadesiyle “yorumun”) bugün elimizde Arapça asıl metni yoktur. Yalnızca İbn Tibbon (Samuel ben Judah) tarafından yapılmış İbranca çevirisi vardır. Bu İbranca metnin eleştirel basımı ve İngilizce çevirisi E. I. J. Rosenthal tarafından gerçekleştirilmiştir. (Cambridge UP, 1956) Ralph Lerner’in çevirisinin (Cornell UP, 1974) arkasındaki sözlükçe metindeki temel terimleri önce İngilizcesiyle, sonra İbrancasiyle, sonra yer yer tahminî Arapçasıyla ve sonunda gerektiğinde Devlet‘in metnindeki Yunancasıyla yer alıyor. Platon’un Devlet diyaloğunun yeni bir Türkçe çevirisi yolunda bize yararlı olur umuduyla bu listeyi önce Yunancası ve ardından tahminî Arapçanın bugün Türkçede görece yaygın olan biçimiyle sınırlı tutarak aşağıya aktarıyorum. Bu karşılıklara göz atmak bile bazen Yunanca terime ve sıklıkla da Türkçedeki sözcüğe ışık tutuyor.
(İlginç olmayan karşılıkları aşağıya almadım. Örneğin nosos = marâz… Ayrıca bir sözcüğün Yunancasının yanında soru işareti varsa o Yunanca sözcüğü ben eklemişimdir ve o sözcükten %100 emin değilimdir. Ayrıca Arapça sözcüklerde anlam ve yazım yanlışları olabilir, lütfen işaret edin ki düzelteyim. Teşekkürler!)
ainigma lağz (= lugâz?) [Lerner: “Fable (with connotation of riddle or parable)”] [bkz. mimêsis]
ainigma lağz (= lugâz?) [Lerner: “Fable (with connotation of riddle or parable)”] [bkz. mimêsis]
andreia mürüvvet; ikdâm
anthôpoi nâs
apodeiktikos? bürhânî
aretê fazîlet
aristokratia riyaset-i imâmiye
arkhê riyâset [Lerner: “primacy; rulership”]
arkhôn reis
bia? (coercion) ikrâh
dêmiourgos sânî
dêmokratia medînet-ül cimâiyye
dêmos amme
despotikê? galaba? [Lerner: “lordship”]
dialektikos cedelî
dianoia fıkra [Lerner: “thought”]
dikaiosynê adl
dikastês kadı, hâkim
doksa rey
eikasia hayâl
eleuthêria kerem; cûd
eleutheroi ahrâr (hürler)
enkrateia zabt-ı nefs [Lerner: “self control”]
epithymia şehvet; şevk
eros aşk
êthos heyet; istidâd; cibilliyet? [Lerner: “jabala = yesîrah = natural disposition]
ethos? epitêdeuma? minhaç [Lerner: “Habitude”]
ethos? heksis? meleke [Lerner: “Habit”]
eudaimonia saadet
genelgeçer görüşler meşhûrât
hêdonê lezzet
hoi polloi; plêthos cümhûr [Lerner: “multitude”]
kakos; kakia rezîlet
logismos fikr
logos kelâm; kavl [Lerner: “statement; speech”]
megaloprepeia kabir el-nefs
mimêsis hikâye
mythos masal
noêtos makûl
nomothetês vâdi-i nâmûs
nous poiêtikos faal akıl
nous; logos akıl [Lerner: “intellect”] [Lerner: “reason”]
oikeios menzilî
oligarkhia medîne-t’ül nazâla?? [Lerner: “oligarchy”] [Başka yerlerde “base city” ve “vile city” olarak buldum]
ousia servet [Lerner: “property”] [kşz: ploutos]
pathêtikos infiâlî
philia? muhabbet
ploutos servet, yasâr
politikos siyâsî, sâhip el-siyâset
psykhê nefs
sôphrosynê “qasd?”
syllogismos? kıyâs [Lerner: “reasoning”]
tekhnê sanat
telos? gâye
theôria nazâr
thymos gazâp
timokratia medîne-t’ül kerâme
tyrannia medîne-t’ül tagallub
? (“elect few”) havâs
? fıkıh [Lerner: “Jurisprudence”]
? medîne-t’ül câhiliyye [Lerner: “ignorant city”]
? medîne-t’ül dâlla [Lerner: “erring city”]
? şeriat [Lerner: “law; tôrah”]
digamma 